ایلان ماسک با خرید توییتر، محدودیت‌های مختلفی را بر آن اعمال کرد. این محدودیت‌ها باعث نارضایتی بسیاری از کاربران این شبکه اجتماعی پرطرف‌دار شد. زاکربرگ، رقیب سرسخت ایلان ماسک از این نارضایتی استفاده کرد و شبکه اجتماعی تردز را معرفی کرد. تردز به‌گونه‌ای طراحی شده است که امکان فیلترینگ یا محدودسازی آن به طور کامل وجود دارد. در این میان کاربران در هنگام ساخت کاربری در تردز با یک پیغام مواجه می‌شوند؛ «نسخه‌های آینده تردز با فدیورس کار خواهد کرد». این پیغام، باعث ایجاد این سؤال شد که فدیورس چیست و استفاده از آن چه مزایایی دارد؟
تردز از فدیورس به‌عنوان شبکه سرورهای خود استفاده می‌کند. استفاده از فدیورس باهدف تمرکززدایی و حفظ اطلاعات کاربران در فضای مجازی گسترش‌یافته است. این موضوع باعث محبوبیت بیشتر شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر این تکنولوژی شده است، به‌طوری‌که کم‌کم آن‌ها جایگزین شبکه‌های اجتماعی فعلی می‌شوند.
اگر آزادی، امنیت و غیرقابل‌فیلتر بودن فدیورس برای شما جالب است و به دنبال اطلاعات بیشتری در مورد این تکنولوژی هستید در ادامه با ما همراه باشید.
فدیورس چیست؟
فدیورس تکنولوژی تازه‌ای نیست و استفاده از آن به سال ۲۰۰۸ باز می‌گردد؛ اما استفاده زاکربرگ از آن، توجه‌ها را به سمت این تکنولوژی جلب کرد. فدیورس (Fediverse) از دوکلمه Federation و Universe گرفته شده است. فدیورس، مجموعه‌ای از سرورهای مختلف است که توسط اشخاص ثالث (کاربران) راه‌اندازی و اداره می‌شوند. این سرورها به هم متصل هستند و می‌توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. هر شخص ثالث می‌تواند برای نحوه تبادل اطلاعات و ارتباطات در سرور خود قوانین و محدودیت‌هایی تعیین کند. نحوه کار این سرورها مستقل از یکدیگر طراحی شده است؛ به‌طوری‌که محدودکردن یکی، تأثیری بر دیگران ندارد.
نحوه ارتباط سرورهای فدیورسی
فدیورس به‌عنوان سرورهای متصل‌به‌هم برای میزبانی رسانه‌های اجتماعی، وبلاگ‌نویسی، میزبانی فایل و سایر فعالیت‌های وب مدرن استفاده می‌شود. این تکنولوژی، سرورهای رسانه‌های اجتماعی یا موارد دیگری که بر مبنای آن ساخته شده است را به‌صورت غیرمتمرکز می‌کند. این سیستم غیرمتمرکز باعث می‌شود که دسترسی به همه اطلاعات کاربران غیرممکن باشد. بااین‌حال همه کاربران می‌توانند به‌راحتی با یکدیگر تعامل داشته باشند.
وجود سرورهای مختلف در رسانه‌های اجتماعی مبتنی بر فدیورس، فیلترکردن و محدودسازی کامل آن را غیرممکن کرده است. اگر شخص یا دولتی بخواهد یکی از رسانه‌های اجتماعی فدیورس را محدود کند باید به هزاران سرور آن دسترسی داشته باشد که این کار غیرممکن است.
مزیت بعدی و مهم رسانه‌های فدیورسی ارتباط آن‌ها با یکدیگر است. هر فرد می‌تواند با داشتن حساب کاربری در یکی از رسانه‌های فدیورس، در سایر رسانه‌ها هم فعالیت کند. این موضوع به این معنی است که افراد نیاز به ساخت کاربری‌های متفاوت ندارند.
کدام شبکه‌های اجتماعی فدیورس هستند؟
تا به امروز شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های مختلفی بر اساس فدیورس ایجاد شده‌اند. تعداد کاربران این رسانه‌ها به دلیل مزایای آن‌ها با سرعت زیادی در حال افزایش هستند؛ به طور مثال حدود ۳۰ میلیون کاربر در روز اول در تردز ثبت‌نام کردند. در ادامه می‌توانید لیستی از رسانه‌های مبتنی بر فدیورس را در جهان بخوانید:
- ماستودون: یکی از پرطرف‌دارترین رسانه‌های فدیورس است که بسیاری از افراد آن را جایگزین توییتر می‌دانند. این رسانه در سال ۲۰۱۶ توسط مؤسسه غیردولتی Mastodon gGmbH ایجاد شد. فعالیت در ماستودون شباهت زیادی به توییتر دارد.
- PeerTube: این رسانه هم به‌عنوان جایگزین فدیورسی یوتیوب شناخته می‌شود و می‌توان در آن ویدئوهای مختلف را دید و به اشتراک گذاشت. این رسانه فعالیت خود را از سال ۲۰۱۸ آغاز کرده است.
- تردز یا Threads: رسانه فدیورسی غول تکنولوژی جهان، متا است. طبق پست‌های منتشر شده در مورد تردز، کاربران می‌توانند از طریق اینستاگرام وارد این رسانه شوند. متا به‌زودی امکانی فراهم می‌کند تا پست‌های منتشر شده در تردز در اینستاگرام و فیس‌بوک هم به طور خودکار منتشر شوند و کاربران امکان برقراری ارتباط در همه این رسانه‌ها را داشته باشند.
- دیاسپورا: دیاسپورا یک پلتفرم شبکه‌های اجتماعی است که بر حریم خصوصی و مالکیت داده‌ها تمرکز دارد. این پلتفرم به کاربران اجازه می‌دهد تا سرورهای خود را میزبانی کنند و با هم ارتباط داشته باشند.
هر چند که حمایت از تمرکززدایی توسط شرکت‌هایی مثل متا، گوگل یا توییتر برای بسیاری از کاربران غیرقابل‌باور است؛ اما مارک زاکربرگ در این راه قدم گذاشته است. متا قصد دارد تا با سایر شرکت‌های فعال در فضای فدیورس همکاری کند. این شرکت اعلام کرده که در حال مذاکره با ماستودون برای همکاری بیشتر است.
